Astronomlar, şimdiye kadar gözlemlenen en parlak radyo sinyali olabilecek bir hızlı radyo patlaması (FRB) keşfetti ve bu olağanüstü ışımanın kaynağını takip etmeyi başardı.
Bu gelişme, FRB’ler gibi gizemli kozmik patlamalar hakkındaki teorileri kökten değiştirebilir.
Sadece milisaniyeler süren bu patlamalar, Güneş’in tüm ömrü boyunca yaydığı enerjiye eşdeğer enerji açığa çıkarabiliyor.
SİNYALLER NEREDEN GELİYOR?
İlk kez 2007’de fark edilen FRB’ler, kısa süreli olmaları ve çok azının tekrarlaması nedeniyle bilim insanları için uzun süredir gizemini koruyor.
Sinyallerin kaynağı için en güçlü adaylar arasında manyetarlar olarak bilinen, olağanüstü güçlü manyetik alanlara sahip nötron yıldızları bulunuyor.
Kanada’daki CHIME radyo teleskobunun Mart 2025’te tespit ettiği son parlak sinyale FRB 20250316A adı verildi. Sinyal, tüm zamanların en parlak radyo patlamasının kısaltması olan “RBFLOAT” diye de anılıyor.
130 MİLYON IŞIK YILI UZAKLIKTA
Araştırmacılar, RBFLOAT’ın kaynağını, NGC 4141 galaksisinin kenarındaki sarmal kolda, yalnızca 45 ışık yılı genişliğinde bir bölgeye kadar takip etmeyi başardı.
Bu galaksi Dünya’dan yaklaşık 130 milyon ışık yılı uzaklıkta.
McGill Üniversitesi’nden araştırma lideri Amanda Cook, “Bu sonuç bir dönüm noktası. Artık bu gizemli parlamaların tam olarak nereden geldiğini görebiliyoruz. Bunun ölmekte olan yıldızlardan mı, manyetar gibi egzotik nesnelerden mi, yoksa henüz düşünemediğimiz bir şeyden mi kaynaklandığını keşfetmenin kapıları açılıyor” dedi.
CHIME’ın Kuzey Amerika genelinde inşa edilen yeni teleskop eklentileri sayesinde kazandığı hassasiyet, bu FRB’nin ev sahibi galaksiye kadar izlenmesine olanak tanıdı.
Üstelik James Webb Uzay Teleskobu da aynı bölgeden NIR-1 adı verilen soluk bir kızılötesi ışık kaynağını yakaladı.
NÖTRON YILDIZI ŞÜPHESİ
Bilim insanları, NIR-1’in büyük olasılıkla bir kırmızı dev ya da orta yaşlı büyük bir yıldız olduğunu düşünüyor. Ancak tek başına bu yıldızın böylesine güçlü bir patlamaya sebep olması mümkün görünmüyor.
Araştırmacılara göre NIR-1’in yanında muhtemelen bir nötron yıldızı var ve bu yıldız, komşusundan madde çekerek güçlü radyo patlamasını tetiklemiş olabilir.
